Gastrit Nedir?
Midenizin mukoza adı verilen koruyucu bir mukus tabakası vardır. Bu tabaka midenizi yiyecekleri sindiren güçlü mide asidinden korur. Bu koruyucu tabakaya bir şey zarar verdiğinde veya zayıflattığında, mukoza iltihaplanarak gastrite neden olur.
Gastrit Ve Hazımsızlık Arasındaki Fark Nedir?
Gastrit semptomları hazımsızlık semptomlarını taklit edebilir. Hazımsızlık, midede yiyecekleri sindirme zorluğu ile ilişkili ağrı veya rahatsızlıktır. Alt kaburgalarınız arasında yanma hissi olabilir. Tıbbi terimi olan dispepsi ile anılan hazımsızlık duyabilirsiniz.
Gastrit Ne Kadar Yaygındır?
Akut (ani) gastrit, her 1000 kişiden yaklaşık 8’ini etkiler. Kronik, uzun süreli gastrit daha az yaygındır. Yaklaşık 10.000 kişiden 2’sini etkiler.
Kimler Gastrit Olabilir?
Gastrit geliştirme riskiniz yaşla birlikte artar. Yaşlı yetişkinlerde daha ince mide astarları, yavaşlayan dolaşım ve mukozal onarım metabolizması daha yavaştır. Yetişkinlerin ayrıca gastrite neden olabilen ilaçlar kullanma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, dünya nüfusunun yaklaşık üçte ikisi H. pylori bakterisiyle ile enfektedir.
Gastrite Ne Sebep Olur?
Gastrit, midede bulunan mukus tabakasına (mukoza) zarar veren veya zayıflatan bir şey olduğunda ortaya çıkar. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere farklı şeyler sorunu tetikleyebilir:
- Alkol Kullanımı: Kronik alkol kullanımı mide zarını tahriş edebilir ve aşındırabilir.
- Otoimmün Hastalık: Bazı insanlarda vücudun bağışıklık sistemi mide zarındaki sağlıklı hücrelere saldırır.
- Bakteriyel Enfeksiyon: Bakteriler midenin koruyucu tabakasını bozar ve iltihaplanmaya neden olur.
- Safra Reflüsü: Karaciğer, yağlı yiyecekleri sindirmenize yardımcı olmak için safra yapar. “Reflü” geri akış anlamına gelir. Safra reflüsü, safra ince bağırsakta hareket etmek yerine mideye geri aktığında meydana gelir.
- İlaçlar: Kronik ağrıyı yönetmek için kullanılan ilaçların kullanımı mide zarını tahriş edebilir.
- Fiziksel stres: Ani, şiddetli bir hastalık veya yaralanma gastrite neden olabilir. Çoğu zaman gastrit, mideyi içermeyen bir travmadan sonra bile gelişir.
Gastritin Belirtileri Nelerdir?
Gastritli birçok insanda semptom görülmez. Semptomları olan insanlar genellikle onları hazımsızlıkla karıştırırlar. Gastritin diğer belirtileri şunlardır:
- Şişkinlik.
- Mide bulantısı ve kusma.
- Yemek sırasında veya sonrasında ekstra tokluk hissi.
- İştah kaybı.
- Mide ülseri.
- Anlamsız kilo vermek.
- Üst karın (göbek) ağrısı veya rahatsızlığı.
- Kan kusma.
Gastrit Bulaşıcı Mıdır?
Gastrit bulaşıcı değildir, ancak bakteri H. pylori ağız yoluyla bulaşıcı olabilir. Gıdalara dokunmadan önce ellerin iyi yıkanması ve uygun sanitasyon (kanalizasyon ve su sistemleri) yayılmaya karşı ilk savunma hattıdır.
Gastrit Nasıl Teşhis Edilir?
Sağlık uzmanınız belirtilerinizi ve geçmişinizi soracak ve fiziki muayenede yapabilecektir. Ayrıca aşağıdaki testlerden bir veya daha fazlasını isteyebilir:
- Nefes testi: H. pylori nefes testi sırasında zararsız bir radyoaktif madde olan üre içeren bir kapsül veya sıvıyı yutarsınız. Daha sonra balon benzeri bir torbaya nefes verirsiniz. H. pylori bakterileri üreyi karbondioksite dönüştürür. Bakteriniz varsa, nefes testi karbondioksitte bir artış gösterecektir.
- Kan testi: Bir kan testi ile, H. pylori bakterileriyle savaşan antikorlar tespit edilebilir.
- Dışkı testi: Bu test , dışkınızda H. pylori bakterisi olup olmadığını kontrol eder.
- Üst endoskopi: Doktorunuz midenizi görmek için bir endoskop (kamera takılı uzun ince bir tüp) kullanır. Endoskobi prosedürü, doktorunuzun midenizdeki koruyucu tabakanın incelemesini sağlar. Enfeksiyonu test etmek için mide koruyucu tabakasından alınan bir doku örneğide ( biyopsi ) alabilir.
- Üst Gastrointestinal (GI) Muayenesi: Bir üst GI muayenesi sırasında baryum adı verilen kireçli bir maddeyi yutarsınız. Sıvı, mide astarınızı kaplayarak daha ayrıntılı röntgen görüntüleri sağlar.
Gastrit Nasıl Tedavi Edilir?
Gastrit tedavisi, nedene bağlı olarak değişir. Bazı ilaçlar bakterileri öldürürken diğerleri hazımsızlık tipi semptomları hafifletir. Sağlık uzmanınız şunları önerebilir:
- Antibiyotikler: Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonu tedavi edebilir. Birkaç hafta boyunca birden fazla türde antibiyotik almanız gerekebilir.
- Antiasitler: Kalsiyum karbonat ilaçları mide asidi maruziyetini azaltır. Enflamasyonu hafifletmeye yardımcı olabilirler. Tums ve Rolaids gibi antasitler de mide ekşimesini tedavi eder.
- Histamin (H2) blokerleri: Bazı ilaçlar mide asidi üretimini azaltır.
- Proton pompa inhibitörleri: Bazı ilaçlar midenizin ürettiği asit miktarını azaltır. Proton pompa inhibitörleri ayrıca mide ülserlerini ve gastroözofageal reflü hastalığını (GERD) tedavi eder.
Gastriti Nasıl Önleyebilirim?
H. pylori gastritin en önemli nedenlerinden biridir, ancak çoğu insan enfekte olduklarını bilmez. Bakteriler kolayca bulaşır. El yıkama da dahil olmak üzere iyi hijyen uygulayarak enfeksiyon riskinizi azaltabilirsiniz.
Ayrıca hazımsızlık ve mide ekşimesini en aza indirmek için adımlar atabilirsiniz. Bu koşullar gastrit ile bağlantılıdır. Önleyici tedbirler şunları içerir:
- Yağlı, kızarmış, baharatlı veya asitli yiyeceklerden kaçınmak.
- Kafeini azaltmak.
- Gün boyunca daha küçük öğünler yemek.
- Stres yönetimi.
- Alkol tüketimini azaltmak.
- Yemekten sonra 2-3 saat yatmamak.
Doktoru Ne Zaman Aramalıyım?
Aşağıdaki durumlarda sağlık uzmanınızı aramalısınız:
- Dışkınızda kan.
- Kanlı kusmuk.
- Anemiyi gösterebilecek aşırı zayıflık veya yorgunluk.
- Açıklanamayan kilo kaybı.
- Tekrarlayan gastrit belirtileri.
Gastrit yaygın ancak genellikle tedavi edilebilir bir durumdur. Hazımsızlığınızın aslında gastritten kaynaklandığını öğrenince şaşırabilirsiniz. Gastritli bazı kişilerde herhangi bir semptom görülmez. Testler, sağlık uzmanınızın gastritin nedenini belirlemesine yardımcı olabilir. Bu, uygun tedaviyi almanızı sağlar.
Gastrit Alternatif Tedavileri
1. Anti-İnflamatuar Diyet
Gastrit, sindirim sisteminiz yüklendiğinde ve mide koruyucu tabakanız iltihaplandığında aktive olur. İltihabı azaltan yiyecekleri yemeyi seçebilir ve mide koruyucu tabakanızın tahriş olmasını tetikleyen yiyeceklerden kaçınabilirsiniz.
Tetikleyici yiyecekler kişiden kişiye değişebilir ve bir hafta boyunca yiyecek günlüğü tutmak, hangi yiyeceklerin gastritinizi alevlendirdiğini tam olarak belirlemenize yardımcı olur.
2. Sarımsak Özü
Dünya nüfusunun en az yüzde 50’sinin sindirim sisteminde gastrite neden olan bakteri türü olan H. pylori zaten var. H. pylori gastrite neden olduğunda, sarımsak özü bu bakterilerden kurtulmaya yardımcı olabilir.
Çiğ sarımsağı ezebilir ve elde edilen özü çay kaşığıyla içebilir veya birkaç ay eskitilmiş sarımsak özütü satın alabilirsiniz (potansiyel olarak daha etkili bir seçenek).
3. Probiyotikler
Probiyotikler sindiriminizi iyileştirebilir ve bağırsak hareketlerinizi düzenli tutabilir. Bir probiyotik takviyesi almak, sindirim sisteminize iyi bakterileri tanıtacaktır
4. Daha Küçük Öğünler
Çok fazla yemek yediğinizde, tüm bu yiyecekleri enerjiye ve dönüştürmek için sindirim sisteminiz zorlanır. Bu nedenle günde iki veya üç kez karbonhidrat ve kalori yüklemek yerine gün boyunca daha küçük öğünler yemek gastrit semptomlarını hafifletebilir.
5. Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Gastrit, mide kanseri gelişimi için bir risk faktörüdür, bu nedenle, eğer varsa, yaşam tarzı seçimlerinizin özellikle farkında olmak önemlidir.
Gerekirse kilo verin. Sigara ve alkolü ortadan kaldırmak gastrit semptomlarınızı azaltır. Aspirin ve ibuprofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçları kullanmaktan kaçının çünkü bunlar zamanla mide koruyucu tabakanıza zarar verebilir.
6. Alternatif Tedavi Yöntemleri
Alternatif veya tamamlayıcı tıbbın muhtemelen dünya da en başarılı ve yaygın olarak kullanılan dalı ‘fitoterapi’dir. Bunlar, çoğu ülkede eczanelerde satılan ‘besin takviyesi’ olarak gördüğümüz, diğer adıyla bitkisel ilaç olarak da bilinen tabletler, tozlar ve şuruplardır. Doktor Hakan Özkul’un tamamlayıcı bitkisel tedavileri her hastalıkta etkili olduğu gibi gastrit tedavisinde de önemli etki göstermektedir. Daha fazla bilgi almak için iletişime geçiniz.
